Ναυτικό Μουσείο Καβάλας – προμελέτη
Αύγουστος 2006

 

maritime museum_08

“ΝΑΥΤΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΚΑΒΑΛΑΣ” Μουσείο  Ναυτικής Ιστορίας
θέση Χώρος Ο.Λ.Κ., Καβάλα
εμβαδόν 1.000 τ.μ.
έτος 2006
αρχιτεκτονικός σχεδιασμός T&T Architects/ Λίζα Τικταπανίδου, Διονύσης Τσάσης
κατασκευή 3d σχεδίων Απόστολος Γκαλιμάνας, Βαγγέλης Κύρτσος

Η αρχιτεκτονική προμελέτη του”Ναυτικού Μουσείου Καβάλας”, αφορούσε τον επανασχεδιασμό ενός εγκαταλειμμένου κτιρίου στο χώρο του λιμανιού της Καβάλας, το οποίο θα παραχωρείτο στον φορέα του  “Ναυτικού Μουσείου Καβάλας” για να φιλοξενήσει τις συλλογές του. Χωρίς χρήση τα τελευταία χρόνια, το κτίριο που παλιότερα λειτουργούσε σαν απεντομωτήριο δεν παρουσίαζε κάποιο ιδιαίτερο αρχιτεκτονικά ενδιαφέρον, η θέση του ωστόσο  μέσα στο χώρο του λιμανιού και κάτω από τα Βυζαντινά τείχη της παλιάς πόλης της Καβάλας ήταν ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα και προνομιακή για ένα νέο κτίριο – μουσείο της ναυτικής ιστορίας της πόλης.

Μέσα από τη διερεύνηση εναλλακτικών προτάσεων αποκατάστασης, καταλήξαμε  στο συμπέρασμα πως η διατήρηση του υφιστάμενου κτιρίου ή τμήματος αυτού (π.χ. του στατικού του φορέα) δε θα παρήγαγε τις βέλτιστες λειτουργικά και αισθητικά λύσεις αλλά αντιθέτως θα δημιουργούσε πρόσθετα λειτουργικά και αισθητικά προβλήματα δεσμεύοντας το σχεδιασμό του μουσείου σε ένα κτίριο, το οποίο κατασκευάσθηκε για να εξυπηρετήσει λειτουργικές ανάγκες πολύ διαφορετικές από αυτές ενός σύγχρονου μουσειακού χώρου.

Προτείναμε  λοιπόν ένα νέο κέλυφος πάνω στο ίχνος του παλιού, το οποίο,  παράλληλα με την εξυπηρέτηση των λειτουργικών αναγκών ενός εκθεσιακού χώρου, επιθυμούσε να υποδηλώσει και την ταυτότητά του. Επιχειρώντας να δώσουμε λύσεις στην προβληματική αυτή, ανατρέξαμε στην αρχική-παιδική απεικόνιση, στο ιδεόγραμμα του καραβιού, αναζητώντας στην απλότητα και την αμεσότητά του, την αφετηρία του σχεδιασμού μας. Προσπαθήσαμε να σχεδιάσουμε μάλλον ένα “ταξιδιωτικό όχημα”, μια “κιβωτό μνήμης” που να περιέχει και να  μεταφέρει τη βαθιά κληρονομιά της ναυτοσύνης, παρά ένα οποιοδήποτε κτίριο-εκθεσιακό χώρο.

Σχεδιάσαμε λοιπόν ένα μεταλλικό κτίριο, όπου εξωτερικά, ελεύθερες συμπαγείς  επιφάνειες με διάφορες και διαφορετικές επικαλύψεις, σκίαστρα, γυαλί, συμπαγή και διάτρητα στοιχεία, συντίθενται ,επιχειρώντας να αποδώσουν το δυναμισμό του πλοίου, τη διαρκή αλλαγή, την κίνηση μέσα από τη στάση. Επιφάνειες αλληλοτεμνόμενες, σε επικάλυψη ή σε παράθεση, δυναμικά σχήματα σε επανάληψη, χρωματικές εναλλαγές και διαφοροποιήσεις υλικών συγκροτούν το εξωτερικό κέλυφος .

maritime museum_21 maritime museum_20

 

maritime museum_10

Εσωτερικά, ο χώρος σχεδιάζεται σαν μια διαδρομή με εναλλασσόμενα επίπεδα και ράμπες, μία κυκλική πορεία γύρω από ένα κεντρικό αίθριο, το οποίο ακολουθεί τους βασικούς άξονες προσανατολισμού  Βορρά-Νότου, υποδεικνύοντας  σαν τη ναυτική πυξίδα τα τέσσερα σημεία του ορίζοντα και αδιαφορώντας για τον προσανατολισμού του εξωτερικού κελύφους.

Οι νέοι άξονες που εισάγονται ,επιχειρούν να διαμορφώσουν επιμέρους χώρους ,με σχετικά ασαφή αλλά ροϊκά σχήματα, τα οποία, σε συνδυασμό  με τα πολλαπλά επίπεδα και τις ράμπες, βοηθούν στην κλιμάκωση της παρουσίασης των εκθεμάτων, δημιουργώντας αφηγηματικές ευκαιρίες και υποστηρίζοντας τη μουσειολογική αφήγηση, εντείνοντας με τη δυναμική τους το ενδιαφέρον του επισκέπτη.

Η εσωτερική αυτή διαδρομή, πάνω στους νέους άξονες, συναντά σημεία-θέσεις  στάσης με θέα προς τα τέσσερα σημεία του ορίζοντα, προς τη νέα και την παλιά πόλη, τα βυζαντινά τείχη, το Ιμαρέτ, με κορύφωση το μεγάλο άνοιγμα στην ψηλότερη στάθμη του κτιρίου με θέα προς το λιμάνι και τη θάλασσα.

Η μελέτη δεν προχώρησε, ο Οργανισμός του Ναυτικού Μουσείου Καβάλας δεν κατάφερε να επιλύσει τα ζητήματα παραχώρησης και  χρηματοδότησης  και το έργο δεν υλοποιήθηκε ποτέ.

maritime museum_06

maritime museum_05

 

maritime museum_03

maritime museum_01

maritime museum_04

maritime museum_02

 

maritime museum_17004b

 

maritime museum_18    maritime museum_16